Se stiet op it boppedek fan de boat dy’t krekt nei achten it haventsje fan Hooksiel ferlit en mei in rûme bocht oer bakboard de Waadsee opfart. It ôffarren wol se foar gjin jild bûten op it dek misse. Fyftich jier lyn hat se om dizze tiid hinne ek sa stean, ta de teannen út fereale op it famke nêst har, dat wol sa út de skroeven wie oer de sâltige seelucht, de lûden fan de mastersfûgels en it libbene praat fan de bern om har hinne dat sels har eagen flonkeren. By dy bern hiene twa heiten west mei in aparte Dútsk tongfal. Fier út it suden wei, sei Enna, dy’t in ear hie foar dialekten yn har taal. In oere letter, midden op see, sil se fleurige ferskes sjonge mei de twa húshâldingen út Beieren, wylst de heiten en memmen de iene sigaret nei de oare smookten. Deutsche Frauen, deutsche Treue, deutscher Wein und deutscher Sang. Sjekjes, Tineke hie thús yn Sint Jabik by De Groot yn de winkel krekt in pear dagen earder, sûnder dat har heit it wist, har earste pakje Samson heal swiere kocht, mar fan smoken kaam neat om’t Enna in hekel hie oan de lucht fan tabak. Nei al dy jierren hat se gjin idee wêr’t doe dat amper oanbrutsen pakje bedarre is. It sit har wat yn de wei dat se dit net mear wit, se wol graach leauwe dat se troch de tiid hinne alle details fan dy fjouwer bestindige dagen yn Dútslân ûnthâlden hat.

Yn de rij foar tee stiet se efter twa froulju mei griis hier. Ien fan beide, de lytste en de grouste, bestelt twa kappucinoos, und die beide grosse Kuchen dort bitte, yn in dúdlik Nederlânsk aksint. De frou wol mei har pinpas betelje, mar dat kin hjir net oan board. Tineke heart har fersuchtsjen.
‘Stomme Dútsers,’ seit se sêftkes yn it Frysk tsjin de frou nêst har.
‘Ssst, stil do,’ reagearret de oare.
‘Tsja, Dútslân, hè,’ seit Tineke meilibjend, wylst se har lichtsjes tusken beide froulju foaroer jout, ‘se binne hjir noch net sa fier as by ús.’
‘Brek my de bek net iepen. Aansten op Helgolân is it ynternet ek striemin, as it teminsten noch krekt sa beroerd is as de lêste kear. Se soene it fan de winter ferbetterje, fertelden se ús ferline jier, mar wy moatte it earst noch sjen, net Jildou?’ De frou betellet kontant en draait har om mei de kofje en twa parten Schwarzwalder Torte op it blêd. Se bliuwt efkes skean foar Tineke oer stean. Se hat slimme pûdeagen, sjocht Tineke. ‘De moffen binne technysk freeslik tûk, mar ynternet en goede wifi is hjir yn poepelân noch gjin gefundenes Fressen,‘ seit de frou, it lêste krekt wat te lûd.

Mei de tee en har rêchsek mei ien bân oer de lofterskouder siket Tineke in lege bank om foar it raam te sitten. Romte genôch, de measte passazjiers bliuwe boppe. Se is bliid dat se sit, it brekt har soer op en de kramp yn har rjochterkût wol mar net fuort. Daliks mar wer in magnesiumpiltsje, tinkt se, dat kin der ek noch wol by. Se sjocht nei bûten. It wurdt in moaie dei. Der is amper in suchtsje wyn, de see is griisflak en bûten har hoarizon leit it ûntsachlik ein. Se sjocht harsels hjoed net foar de earste kear ûnder eagen. In hazze is dapperder, giet it troch har hinne.
‘Wy meie hjir wol by jo sitten komme, tink? In frou allinne is ek mar allinnich sei ik tsjin Jildou en Jildou seit ek net al te folle.’ De froulju wachtsje net op har reaksje, se skowe al foar Tineke oer de bank yn. ‘Jo hawwe oars ek net folle spul mei, jo bliuwe dêr net sa lang, tink? Dit is Jildou myn frou en ik hjit fan Foekje, sis mar Foke. Wy binne beide fan de Himrik. En jo?’
By de les, Tineke, tinkt se. Knop omdraaie en meidwaan mei dit moaie stel, úteinlik ha ik dit sels útlokke. ‘Ik wenje yn Utert, mar ik kom fan Sint Jabik. En ik bliuw mar in pear oeren op Helgolân. Ik wol der wat omkuierje, de kliffen beklimme en om fjouwer oere dan wer de reis werom. En jimme?’
‘Fûgels sjen. Alken, ganten, fûgelkeninkjes. Fjouwer dagen lang. Wy binne eins wat te let, juny is in bettere moanne, mar Jildou hjirre wie doe net rjocht by it spul en moai waar wie oars. Dat sadwaande.’
‘Ferjit net de Helgolânske húsmosk en de lytse bosksjongers. Dat binne de moaiste. En foaral net de jonge seekoeten dy’t harren fan de kliffen fan sechstich meter heech falle litte.’ Jildou hat in opfallend skril lûd en lytse skerpe eagen.
‘Ja hear, Jildou is de bêste fan ús twaen as it om dy ferrekte fûgels giet,’ seit Foke.
‘Fûgels dy’t harren falle litte? Hoe hawwe wy dat?’
Jildou sjocht Tineke in bytsje begrutsjend oan. ‘Dat jo dat net witte! Helgolân is der fier om ferneamd. It sit sjesa, dy jonge fûgels kinne noch net fleane, of hawwe dat yn alle gefallen noch net dien. Mar it sit wol yn harren om te fleanen, it binne op it lêst fûgels fansels. Dus wat dogge se? Of wat moatte se? Se kinne der net ûnderút. De âlden wippe, cold turkey, de jongen sa oer de râne fan de klif de djipte yn. En hup, dêr fleane se hinne. Sa binne de krêften fan de natuer. Moai net? Dêr kin ik wol sa bliid fan wurde.’
‘Tsjonge Jildou, dat wie samar in hiele speech, famke. Dat bin ik net sa wend fan dy.’ Jildou sjocht Foke sûnder útdrukking oan en pakt dan har mobyltsje. Foke rjochtet har wer ta Tineke. ‘Dus jo komme net foar de fûgels? Ek net foar de taxfree sigaretten lykas de measte minsken om ús hinne, gutbürgerlich as se binne?’
‘Nee hear, ik wol der gewoan wat omswalkje. De namme is Tineke Aaninga. Sis mar do. Ik ha der ien kear earder west, jierren en jierren lyn. In minske op leeftiid wol bytiden ris werom nei wat west hat. Fûgels dy’t harren falle litte om te learen fleanen, dat is my ek wat! Dat sil net alle kearen slagje, bin’k bang?’
‘Jawis wol!’ seit Foke. ‘Wat tochten jo dan? Dy fûgeltsjes kinne echt wol fleane, it is foar dy jonge skiters inkeld in kwestje fan oandoaren.’
‘Nee, net alle kearen,’ seit Jildou, ‘se hawwe it wol ris útrekkene, omtrint ien op de njoggentich of sa falt te pletter op de rotsen. Dêr kin ik persoanlik net sa bliid fan wurde’.
‘Ik oars ek net,’ seit Tineke, ‘sjoch, it jout my gewoan pikefel. En ik moat nei it toilet, bin sa werom.’

Op it húske sit Tineke mei de holle yn de hannen. As bern, mei in jier of njoggen, hie se mei oare famkes in klupke mei de namme Klein Maar Dapper, KMD. De âldste fan it groepke, har buorfamke, hie fjouwer âldere broers, dat der leine dêr steapels Old Shatterhands en Arendsoog boeken oer de flier. ‘Dapper’ wêze wie foar Tineke eins in ûnbekend, abstrakt begryp, se koe har der lange tiid gjin foarstelling fan meitsje. Dapper is dat wat myten sizze, boeketaal foar yn de riddertiid. En hoe kinst dapper wêze ast hichtefrees hast en bang foar it nije en benaud foar it tsjuster? Flink wêze, dat wol, want dat moat foar de minsken oer. Flink wêze, sei har heit altyd, dat is net krimmenearje.

wurdt miskien fuortset