Wer bist du, Tineke?
Dein Ansichtssendung aus Fryslân, die ehrliche Seele. Ik bin dyn eagen. Ik bin dyn earste en lêste leafde. De meireizger yn fertrouwen. It fjirde klasse HBS-provinsjaaltsje, dy’t foar it fak Dútsk der sa min foarstiet dat se de suggestje om yn dy ûneinige fakânsje in wike by heit syn Dútske kunde te útfanhûzjen wol serieus nimme moat. In skruten famke dy’t woe dat se wie as har heit, want dy wit wat er wol en seit wat er tinkt.

Wo bist du jetzt?
Yn Jever, yn Ost-Friesland. Noch nêst heit yn ús ein dy’t er krekt parkearre hat foar jim hûs. It is fiif oere middeis, oan it ein fan augustus. De dei dat ik dy foar it earst sjoch. It is ferrekte waarm, ik swit ûnder de earmtakken, myn blûze plakt oan de rêchleuning en ik ha pineholle fan it sigen troch it iepene sydrútsje oan myn kant fan de auto. Ik bin wurch fan oeren riden út Fryslân wei. Op dit stuit ha ik hielendal gjin nocht om in ôfgryslik lange wike yn Dútslân by poerfrjemde lju te bliuwen. Ek al hjit it hjir Friesland. Myn fertroude eangsten spylje wer op. Ik wol hjir net wêze.

Was siest du?
Jim houten hûs. It is by dy hiel oars as by ús thús yn St. Jabik. Jim wenning is grutter en folle moaier, de tún leit der oprûme en kreas by, mei it milimetere gers dêr’t gjin bledsje op leit en stokrjochte, skerp ôfstutsen gersrântsjes. Tsien meter oan poerwite en deaskjinne túntegels, it docht my yn dizze sinne sear oan de eagen. Ik fiel my no al ûnwennich hjir, it is te unheimisch, te sjyk, hjir hear ik net thús. Heit iepenet de autodoar en stapt út, kwyk foar syn dwaan. Ik kin beswierlik allinnich yn de auto efterbliuwe. Hy pakt myn âlde grize koffer fan de efterbank, in swier kring fan foar de oarloch, mar yn heit syn hannen liket er licht en hânsum. Heit rint jim túnpaad op, ik efter him oan. Ik bin mar in bytsje langer as heit en faai de roas fan syn skouders. Noch foar’t heit oanbellet iepenet dyn mem de houtlakke foardoar mei it donkere ribbeltsjesglês en seit glimkjend Herr Aaninga und Fraulein Tineke, herzlich Willkommen! Dyn mem stelt har oan my foar as Frau Von Bülow bis Königsfeld. Sy is wol in kop grutter as ús, heit fertelde ûnderweis al dat sy wat in Walküre is en fan komôf, mar ek in baas pottebakker, dy’t earder en better as him nije techniken yn de fingers hat. Mei de earste stappen yn de brede gong rûk ik wriuwwaaks, mar ek wat wolris ferrikke fisk wêze kin.

As Tineke werom komt hawwe beide froulju de torte der al yn skobbe. Foke lêst in tydskrift dat Dronewatch hjit en Jildou is wer dwaande mei har mobyltsje. In spultsje fan fallende blokjes, sjocht Tineke. Se nimt har plak wer yn en skoot de rêchsek fierder de bank op nei it raam ta.
‘Is alles yn oarder?’ freget Jildou.
‘O ja, hear. Smakke dat gebak wat?’
‘Poerbêst. Lit dat mar oan de Dútsers oer. Lekker spul hjir. Ik mei oars wat graach yn Dútslân wêze, foaral yn sa’n krease Konditorei. Hjir kin ik de minsken teminsten ferstean en is alles treflik regele. No ja, útsein de wifi dan.’
’Ordnung muss sein?’
‘Leafst wol, ja. Ik bin kreamfersoarchster. Mei sa’n poppe yn it alderearste begjin wolst it sa goed mooglik yn oarder ha. Hygiënysk en skjin. En ik kin jo sizze dat it dêr tsjinwurdich hiel wat oan mankearret. Guon jonge froulju witte bygelyks net iens wat útwringen is.’
‘’Rust, reinheid en regelmaat,’ sei ús mem yn sokke gefallen.’
‘No, dêr is neat oan feroare.’
‘De memmen en de beppen binne mar wat bliid as Jildou nei in pear dagen wer opkrost, se hawwe dan mear as it liif fol fan har better witten,’ seit Foke, sûnder fan har tydskrift op te sjen. Jildou reagearret mei in lichtsjes oplûken fan in skouder.
‘Soest better witte moatte, leave,’ seit se.
‘Ik wie operaasje ferpleechkundige,’ seit Tineke. ‘Yn it operaasjesintrum fan it Akademysk Sikehûs. Dêr binne it allegearre protokollen en fêste prosedueren en werklik alles moat rinne as it spoar. Ik bin ek sa’nen-ien dy’t witte wol wêr’t se oan ta is, wat my te wachtsjen stiet, mar úteinlik pakt alles dochs wer oars út.
Foke leit it tydskrift oan de kant. ‘Hasto yn it sikehûs wurke? Ik siet by Philips, op de marketing fan de ôfdieling Consumables and Accessories. Ik ferkocht medyske apparatuer. Mar dy hiele ôfdieling bestiet net mear. Fuortsanearre en opdoeke. Sa giet dat dan. It wie wat in hoannich wrâldsje, ik moast alle dagen mei de skerpe kant boppe, mar dat lei my wol. Ik hie te meitsjen mei it nijste fan it nijste.’
‘No, Foke hat in goede regeling krigen, hear! Trije wike lyn mei fjouwerensechstich der definityf út en mei fol lean, wa kin dat noch sizze tsjintwurdich,’ seit Jildou.
Foke iepenet har rêchsek en hellet der in doaze út. ‘Sjoch, dit ha ik ik krigen doe’t ik ôfskied nimme moast. In miniatuer drone mei de bêste kamera dy’t der is. Made by Philips, yes! Dy wol ik op Helgolân útprobearje by dy fûgels op de kliffen. Ik tink dat ik sa spektakulêre bylden meitsje kin.’
‘Mei dat eins wol?’ freget Tineke. ‘Ik ha begrepen dat der aardich wat restriksjes binne en dat der faaks yn natuerreservaten no-dronezones binne.’
‘Op Helgolân kin it wol, mar net fan te tichtby. En oars, dit ding is net folle grutter as in fûgel en sa stil dat gjinien it yn de gaten hat dat er yn de lucht hinget.’
‘Foke hat de lêste wiken folle mear nocht om mei dy drone om te kloatsjen as om wat oars te dwaan.’ Jildou laket wat sunich en sjocht Tineke oan. ‘En dêr bin ik dan al fjouwer jier mei troud, hoe hâld ik it út?’
‘Folhâlde! You can do it!’ Tineke hat sa stadichoan wat har nocht fan de fittery tusken it troude stel. Ik moat derfoar oppasse, tinkt se, dat ik net in soarte fan katalysator wurd yn dit fraai houliksfeest. Eins wol se har it leafst in setsje ôfslute foar de omjouwing en dus hellet se it boek dêr’t se mei op healwei mei is út har rêchsek.
‘Wat lêze jo dêr?’ It is wer Foke dy’t fan alles witte wol. Tineke lit har it ljochtblauwe kaft fan it boek sjen, Kleine deutsche Literaturgeschichte. ‘Dat is grif drege kost?’
‘Falt wol ta,’ seit Tineke. ‘Op de HBS wie ik gjin lêzer, mar ik moast wol in soad boeken lêze foar myn literatuerlist. Ik hie de pest oan lêzen, mar op in stuit krige ik der samar wille oan. Dit boek bringt dat wer wat werom, it begjin fan myn ûntdekkingsreizen yn de wûndere wrâld fan keunsten en kultuer.’
‘Tafal bestiet net!’ Foke hellet in brosjuere út har tas. ‘Sjoch, yn dit hotel sitte wy op Helgolân. It makket reklame dat it neat minder is as in literatuerhotel. Hoe sit it ek al wer? Ien of oare Helgolanner skriuwer hat in boek skreaun mei de titel Der Leuchtturm auf den Hummerklippen. Dêr is it hotel nei ferneamd, Auf der Hummerklippen. In Hummer is in kreeft, ha ik my fertelle litten. Alle keamers hawwe de namme fan in lokale literatuerfiguer. Sokssawat soe dan krekt wat foar dy wêze.’

wurdt perfoarst fuortset